Nội Dung
Hạt Trắc Bách – Dưỡng Tâm An Thần
Giới Thiệu Về Hạt Trắc Bách
Hạt trắc bách, hay còn gọi là bá tử nhân, là một trong những dược liệu quý trong y học cổ truyền, được sử dụng rộng rãi để dưỡng tâm an thần, chữa mất ngủ, và nhuận tràng. Hạt này là nhân hạt phơi hay sấy khô của cây trắc bách – một loài cây thường được trồng làm cảnh trong sân vườn, công viên hay dùng trang trí tại văn phòng, nơi làm việc. Không chỉ mang lại không khí tươi mát, cây trắc bách còn cung cấp hạt trắc bách với nhiều công dụng quý giá cho sức khỏe.
Tổng Quan Về Hạt Trắc Bách
Đặc Điểm Cây Trắc Bách
Hạt trắc bách là nhân hạt của cây trắc bách (Thuya orientalis L. hoặc Biota orientalis (L) Endl.) thuộc họ Hoàng đàn (Cupressaceae). Cây trắc bách thường được trồng rộng rãi ở nhiều nơi, từ sân vườn đến công viên, vì vẻ đẹp và khả năng thích ứng với môi trường.
Thu Hoạch Và Chế Biến
- Thời gian thu hoạch: Hạt trắc bách được thu hái vào mùa thu hoặc đông, khi hạt đã chín.
- Chế biến: Sau khi thu hoạch, hạt được phơi khô hoặc sấy khô, bóc bỏ vỏ ngoài để lấy nhân bên trong.
Thành Phần Hóa Học
- Chất béo: Hạt trắc bách chứa hơn 25% lipid toàn phần, chủ yếu là loại chất béo trung tính (97,5%).
- Saponosid: Hạt chứa khoảng 0,6% saponosid – một hợp chất có tác dụng dược lý trong việc dưỡng tâm an thần.
Công Dụng Của Hạt Trắc Bách
Theo Y Học Cổ Truyền
Theo y học cổ truyền, hạt trắc bách có vị ngọt, tính bình, và quy vào kinh tâm, can, tỳ. Nó có những tác dụng nổi bật như:
- Dưỡng tâm an thần: Giúp làm dịu tâm trạng, giảm lo âu, căng thẳng, và cải thiện giấc ngủ.
- Nhuận tràng thông tiện: Giúp điều trị táo bón, đặc biệt hiệu quả cho người già, phụ nữ sau sinh, hoặc những người bị âm hư.
- Chữa hồi hộp, lo âu, tim đập mạnh: Thường được dùng cho người bị tim đập nhanh, hay nằm mê hoặc mất ngủ.
Theo Y Học Hiện Đại
Các nghiên cứu khoa học đã chứng minh rằng hạt trắc bách có những công dụng sau:
- Chống mất ngủ: Nhờ vào hàm lượng saponosid, hạt trắc bách giúp thư giãn thần kinh và cải thiện chất lượng giấc ngủ.
- Tác dụng nhuận tràng: Hạt trắc bách có chứa chất béo và dầu giúp kích thích tiêu hóa, làm mềm phân, hỗ trợ điều trị táo bón.
Liều Dùng Và Cách Dùng
- Liều lượng: Ngày dùng 9 – 15g, tùy theo tình trạng bệnh và độ tuổi.
- Cách dùng: Hạt trắc bách có thể sử dụng bằng nhiều phương pháp như sắc, nấu, hầm, rang, chiên, xào, hoặc chế biến thành viên hoàn.
Các Bài Thuốc Có Hạt Trắc Bách
Bài Thuốc Trị Thiếu Máu, Tinh Thần Hoảng Hốt, Mất Ngủ, Hồi Hộp Tim Đập Mạnh
Thành phần:
- Hạt trắc bách 20g
- Thục địa 20g
- Mạch môn đông 12g
- Câu kỷ tử 12g
- Đương quy 12g
- Phục thần 12g
- Huyền sâm 12g
- Cam thảo 4g
- Xương bồ 4g
Cách dùng: Sắc tất cả các vị thuốc với nước, uống mỗi ngày 1 thang. Bài thuốc này giúp bổ huyết, an thần, cải thiện tình trạng mất ngủ, hồi hộp, và suy giảm trí nhớ.
Bài Thuốc Dưỡng Tâm An Thần
Thành phần:
- Bá tử nhân 500g
- Đương quy 500g
Cách dùng: Nghiền chung các vị thành bột mịn, luyện với mật ong và làm thành viên hoàn. Mỗi ngày uống 2 lần, mỗi lần 12g, giúp an thần, dưỡng tâm, và cải thiện giấc ngủ.
Bài Thuốc Chữa Mất Ngủ, Hồi Hộp Do Máu Không Nuôi Dưỡng Tim
Thành phần:
- Hạt trắc bách 16g
- Toan táo nhân 16g
- Ngũ vị tử 8g
- Viễn chí 8g
Cách dùng: Sắc uống hàng ngày, giúp cải thiện tình trạng mất ngủ, hồi hộp do máu không nuôi dưỡng tim.
Bài Thuốc Dùng Cho Người Âm Hư, Ra Nhiều Mồ Hôi
Thành phần:
- Hạt trắc bách 16g
- Cù mạch 16g
- Ngũ vị tử 8g
- Bán hạ 12g
- Mẫu lệ 12g
- Đảng sâm 12g
- Ma hoàng căn 12g
- Bạch truật 12g
Cách dùng: Nghiền thành bột mịn, trộn với thịt quả đại táo và luyện thành viên hoàn hoặc sắc uống.
Bài Thuốc Nhuận Tràng, Thông Đại Tiện
Thành phần:
- Hạt trắc bách 12g
- Tùng tử nhân (nhân hạt quả thông) 12g
- Hỏa ma nhân (hạt cây gai dầu) 12g
Cách dùng: Nghiền thành bột mịn, luyện với mật và làm thành viên hoàn hoặc sắc uống. Bài thuốc này thích hợp cho người bị táo bón, đặc biệt là người già và phụ nữ sau sinh.
Dược Thiện Có Hạt Trắc Bách
Dùng Cho Bệnh Nhân Loạn Nhịp Tim, Hồi Hộp, Lo Âu, Mất Ngủ, Quên Lẫn
Thành phần: Tim lợn 1 quả, hạt trắc bách 30g. Cách dùng: Tim lợn bóc màng, rửa sạch, cho hạt trắc bách vào, khâu lại và hầm cách thủy cho chín nhừ. Khi ăn có thể thêm gia vị phù hợp.
Bài Thuốc Cho Người Táo Bón Trường Diễn
Thành phần: Hạt trắc bách 10 – 15g, gạo tẻ 100g, mật ong lượng vừa đủ. Cách dùng: Hạt trắc bách giã đập, nấu cùng với gạo thành cháo. Sau khi cháo chín, thêm mật ong và khuấy đều. Món cháo này giúp nhuận tràng, thông đại tiện và dưỡng tâm an thần.
Thuốc Dưỡng Nhan Cho Phụ Nữ
Thành phần: Hạt trắc bách 30g, cúc hoa 30g. Cách dùng: Cả hai vị sao khô và tán mịn. Mỗi lần dùng 14 – 18g hòa với nước nóng, thêm mật ong vào khuấy đều. Bài thuốc này giúp dưỡng nhan, làm đẹp da.
Bài Thuốc Giúp Mọc Tóc, Làm Mượt Tóc
Thành phần: Hạt trắc bách 100g, hồ đào nhục 100g. Cách dùng: Tán mịn cả hai vị, mỗi lần uống 9g với nước sôi (có thể thêm đường). Bài thuốc này giúp cải thiện tình trạng rụng tóc, làm tóc dài và mượt.
Lưu Ý Khi Sử Dụng Hạt Trắc Bách
- Kiêng kỵ: Người có đàm thấp hoặc bị tiêu chảy không nên sử dụng hạt trắc bách, vì nó có thể làm trầm trọng thêm tình trạng bệnh.
- Tham khảo ý kiến thầy thuốc: Trước khi sử dụng hạt trắc bách cho mục đích chữa bệnh, nên tham khảo ý kiến của thầy thuốc để đảm bảo an toàn và hiệu quả.
Mua hạt trắc bách ở đâu? địa chỉ uy tín
Hạt trắc bách là một vị thuốc quý trong y học cổ truyền với nhiều công dụng dưỡng tâm an thần, nhuận tràng, và hỗ trợ điều trị nhiều bệnh lý khác. Với các bài thuốc và món ăn dược thiện được giới thiệu trên, bạn hoàn toàn có thể tận dụng hạt trắc bách để cải thiện sức khỏe.