Nội Dung
Câu kỷ tử – Vị thuốc quý tăng cường sức khỏe và làm đẹp
Câu kỷ tử là một loại thảo dược có nhiều công dụng tốt cho sức khỏe và sắc đẹp của con người. Nó được coi là một trong những loại dược liệu quý hiếm và có giá trị cao trong y học cổ truyền. Bài viết này sẽ giới thiệu về tên gọi, đặc điểm và công dụng chính của câu kỷ tử.
Tên gọi và đặc điểm của câu kỷ tử
Cẩu kỷ hay câu kỷ, kỷ tử, câu kỷ tử, thiên tinh, địa tiên, khước lão, khởi tử, rau khởi… là những tên gọi khác nhau của loại cây thuốc với nhiều công dụng quý giá này. Trong đó, tên gọi kỷ tử là phổ biến nhất. “Kỷ” nghĩa là cây kỷ (có 3 giống: kỷ liễu, kỷ bạch và cẩu kỷ, trong đó, chỉ có cẩu kỷ là cây thuốc). “Tử” nghĩa là hạt giống. “Kỷ tử” là hạt cây kỷ mà chúng ta thường dùng để chỉ quả kỷ tử (có hạt bên trong).
Tuy nhiên, kỷ tử cũng có hai dạng. Một loại là “câu kỷ tử”, là loại kỷ tử quả có màu đỏ mà chúng ta thường dùng, khác với “hắc kỷ tử”, là loại kỷ tử quả có màu đen, mọc hoang dã ở Tây Tạng và quý hiếm hơn. Thêm vào đó, vì sự phổ biến của kỷ tử đỏ mà ngày nay, khi nói đến kỷ tử, chúng ta vẫn hiểu là đang nói đến loại kỷ tử đỏ, quả mọng nước, có vị chua ngọt, tính bình và thanh. Cây kỷ tử là cây lâu năm, thuộc dạng cây bụi, nhiều cành.
Công dụng chính của quả kỷ tử
Dược chất trong câu kỷ tử có tác động tích cực đến rất nhiều hệ cơ quan trong cơ thể người. Có thể kể ra các công dụng chủ yếu sau đây:
- Đối với hệ thần kinh: kỷ tử tốt cho não, giúp tăng cường trí nhớ, hỗ trợ điều trị đau đầu, mệt mỏi, căng thẳng, giúp tinh thần tỉnh táo.
- Đối với hệ vận động: kỷ tử có tác dụng thúc đẩy quá trình tạo huyết của tủy xương, giúp giảm đau lưng, mỏi gối. Vì vậy, nó rất cần thiết đối với trẻ em và người lớn tuổi.
- Đối với hệ tuần hoàn: thành phần hoạt chất có trong kỷ tử giúp kiểm soát lượng đường trong máu nên phù hợp với những người bị bệnh về đường huyết.
- Đối với hệ hô hấp: kỷ tử giúp bổ phổi nên rất phù hợp với những người bị chứng khó thở hay mắc các bệnh về đường hô hấp.
- Đối với hệ nội tiết: hoạt chất trong kỷ tử giúp nâng cao hoạt động của tuyến yên, tuyến thượng thận.
- Đối với hệ sinh sản: kỷ tử giúp bổ thận và làm tăng lượng testosterone trong máu nên cũng làm tăng ham muốn ở cả nam và nữ. Do đó, nó được dùng trong nhiều bài thuốc ích tinh, bổ dương, trị sinh lý yếu (cho nam giới) cũng như các bài thuốc bổ âm, giúp da dẻ hồng hào (cho nữ giới).
Thêm vào đó, kỷ tử tốt cho gan, mật nên cũng phù hợp với những người bị gan nhiễm mỡ, nóng trong người và suy nhược cơ thể. Kỷ tử còn giúp cải thiện hệ thống miễn nhiễm, làm tăng khả năng miễn dịch của cơ thể. Các nghiên cứu cho thấy kỷ tử có tác dụng chống phóng xạ, ức chế tế bào ung thư và đẩy lùi bệnh cúm.
Đặc biệt, kỷ tử còn được mệnh danh là “minh mục tử” bởi nó rất tốt cho mắt và có thể nói kỷ tử chính là loại thảo dược chuyên dành cho đôi mắt. Sử dụng kỷ tử giúp cải thiện tình trạng giảm thị lực, nhất là với những người làm việc văn phòng và những người lớn tuổi.
Cách dùng câu kỷ tử
Câu kỷ tử có thể dùng theo nhiều cách khác nhau, tùy theo mục đích và tình trạng sức khỏe của người dùng. Một số cách dùng phổ biến nhất là:
- Dùng kỷ tử tươi hoặc khô: Bạn có thể ăn trực tiếp kỷ tử tươi hoặc khô như một loại trái cây khô, hoặc trộn với các loại hạt, sữa chua, mứt, mật ong… để tăng hương vị và dinh dưỡng. Liều lượng dùng khoảng 10-20g mỗi ngày, chia làm nhiều lần ăn.
- Sắc kỷ tử uống như trà: Bạn có thể sắc 10-15g kỷ tử với 300-500ml nước sôi, đun nhỏ lửa khoảng 15-20 phút, rồi để nguội. Uống nước kỷ tử này mỗi ngày 2-3 lần, vào buổi sáng và buổi tối. Bạn cũng có thể thêm một ít đường, mật ong, chanh hoặc gừng để tăng hương vị và hiệu quả.
- Ngâm kỷ tử với rượu: Bạn có thể ngâm 100-200g kỷ tử với 1 lít rượu trắng hoặc rượu gạo, để trong bình kín, ngâm khoảng 2-3 tuần, lắc đều mỗi ngày. Uống rượu kỷ tử này mỗi ngày 1-2 chén nhỏ, vào buổi sáng hoặc trước khi đi ngủ. Bạn cũng có thể thêm một số vị thuốc khác như nhục thung dung, ba kích, xuyên khung… để tăng cường công dụng bổ thận, sinh lý.
Một số bài thuốc dùng câu kỷ tử
Câu kỷ tử còn có thể kết hợp với các vị thuốc khác để chữa nhiều bệnh khác nhau. Dưới đây là một số bài thuốc dùng câu kỷ tử mà bạn có thể thử:
- Bài thuốc chữa mất ngủ, lo âu, trầm cảm: Lấy kỷ tử 15g, táo đỏ 10g, hoa sen 10g, hoa nhài 5g, sắc với 500ml nước sôi, đun nhỏ lửa khoảng 15 phút, rồi để nguội. Uống nước thuốc này vào buổi tối trước khi đi ngủ. Bài thuốc này giúp bổ tim, an thần, giảm căng thẳng, nâng cao tinh thần1
- Bài thuốc chữa mắt mờ, mắt khô, mắt đỏ: Lấy kỷ tử 10g, cúc hoa 10g, nhân sâm 5g, sắc với 300ml nước sôi, đun nhỏ lửa khoảng 15 phút, rồi để nguội. Uống nước thuốc này vào buổi sáng và buổi chiều. Bài thuốc này giúp bổ mắt, minh mục, giảm viêm, làm mát mắt
- Bài thuốc chữa thiếu máu, chóng mặt, hoa mắt: Lấy kỷ tử 15g, đương quy 10g, hoàng kỳ 10g, sơn tra 10g, táo đỏ 10g, đảng sâm 10g, sắc với 500ml nước sôi, đun nhỏ lửa khoảng 15 phút, rồi để nguội. Uống nước thuốc này vào buổi sáng và buổi chiều. Bài thuốc này giúp bổ huyết, tăng cường tuần hoàn máu, giảm chóng mặt, hoa mắt
