Bạch truật – Vị thuốc quý cho đường tiêu hóa

Bạn có biết rằng bạch truật là một loại cây thuốc có lịch sử lâu đời trong y học cổ truyền? Bạch truật có nhiều công dụng tuyệt vời cho sức khỏe, đặc biệt là cho hệ tiêu hóa. Bạch truật có thể giúp bạn chữa trị các bệnh như viêm đại tràng, tiêu hóa kém, phân sống, tỳ vị hư hàn, viêm loét dạ dày, phù thũng, đổ mồ hôi trộm… Bạn có muốn biết thêm về bạch truật và cách sử dụng nó hiệu quả? Hãy cùng tôi tìm hiểu trong bài viết này nhé!

Bạch truật là gì?

Bạch truật là tên gọi thông thường của cây Ư truật, đông truật, triết truật. Tên khoa học của nó là Atractylodes macrocephala Koidz, thuộc họ Cúc – Compositea. Bạch truật là loại cây sống lâu năm, cao khoảng 80cm, có củ to, màu trắng hoặc hồng. Bạch truật có nguồn gốc từ Trung Quốc, nhưng hiện nay đã được trồng ở nhiều nơi, đặc biệt là ở các tỉnh miền núi phía Bắc của Việt Nam. Bạch truật được thu hái vào tháng 10 âm lịch, khi lá cây úa và rụng. Sau khi đào lấy thân, rễ gốc, rửa sạch, cắt bỏ phần rễ con và phơi khô, ta được vị thuốc bạch truật hay hồng truật. Nếu thái mỏng phơi khô, ta được vị thuốc sinh thái truật hay đông truật.

Bạch truật có tác dụng gì?

Theo tài liệu cổ, bạch truật có vị ngọt, tính đắng, hơi ôn, vào hai kinh tỳ và vị. Bạch truật có nhiều tác dụng quý giá cho sức khỏe, như sau:

• Kiện tỳ vị: Bạch truật có thể tăng cường chức năng tiêu hóa, hòa trung, giúp ăn ngon, tiêu khỏe, chống buồn nôn, ói mửa, đầy hơi, chướng bụng.
• Táo thấp: Bạch truật có thể hóa đờm, lợi tiểu, giúp tiêu phù nề, tiêu thũng, giảm béo, chống bệnh thận, bệnh tim.
• Làm hết mồ hôi: Bạch truật có thể ngăn chặn sự đổ mồ hôi trộm, giúp cơ thể khô ráo, mát mẻ, chống cảm lạnh, cảm sốt.
• An thai: Bạch truật có thể bổ dưỡng thai nhi, chống say thai, đẻ non, đau bụng khi mang thai.

• 

Bạch truật dùng cho ai?

Bạch truật là một vị thuốc an toàn và hiệu quả cho nhiều đối tượng, đặc biệt là những người có các bệnh lý sau:

• Người bị tiêu hóa kém, suy giảm chức năng đường tiêu hóa, ăn uống khó tiêu, phân sống, tiêu chảy do tỳ vị hư hàn.
• Người bị viêm đại tràng, viêm loét dạ dày, đau dạ dày, chướng bụng, buồn nôn, ói mửa.
• Người bị phù thũng, ứ nước, béo phì, bệnh thận, bệnh tim.
• Người bị đổ mồ hôi trộm, cảm lạnh, cảm sốt, mệt mỏi, suy nhược.
• Phụ nữ mang thai, bị say thai, đẻ non, đau bụng khi mang thai.

Bạch truật dùng như thế nào?

Bạch truật có thể dùng dưới dạng thuốc sắc, thuốc bột, thuốc viên, thuốc nước. Bạch truật có thể dùng đơn thuần hoặc kết hợp với các vị thuốc khác, tùy theo từng bệnh trạng và chỉ định của bác sĩ. Một số cách dùng bạch truật phổ biến như sau:

• Dùng bạch truật đơn thuần: Ngày dùng từ 6 – 12g, sắc nước uống hoặc ngậm miệng. Có thể dùng bạch truật nguyên củ, thái lát hoặc bột.
• Dùng bạch truật kết hợp: Có nhiều bài thuốc kết hợp bạch truật với các vị thuốc khác, như bạch truật, bạch linh, bạch thược, bạch chỉ, bạch cập, bạch quả… để trị các bệnh về đường tiêu hóa, phù thũng, đổ mồ hôi trộm, an thai… Bạn có thể tham khảo các bài thuốc này ở các sách thuốc hay trên internet.

Một số bài thuốc sử dụng bạch truật 

1. Bài thuốc chữa mồ hôi trộm, mồ hôi tự chảy: Truật khô đem tán bột, mỗi lần sử dụng 1 muỗng canh nhỏ. Ngày dùng 2 lần sáng – tối¹.
2. Bài thuốc chữa trúng phong, bất tỉnh nhân sự: Dùng 150g bạch truật, 3 thăng rượu. Sắc cùng nhau tới khi còn lại 1 thắng. Uống khi ấm giúp cơ thể đào thải hết mồ hôi².
3. Bài thuốc trị tiêu chảy, đầy bụng, ăn uống kém: Bạch truật 12g, đảng sâm 12g, cam thảo 6g, bạch phục linh 10g. Cách dùng: Sắc uống ngày 1 thang sau bữa ăn 2 tiếng³.
4. Bài thuốc trị rối loạn tiêu hoá, đầy hơi: Bạch truật 12g, cam thảo 4g, đảng sâm mang hỗn hợp này đi sắc lấy nước uống trong khoảng 3 – 4 ngày sẽ thấy tình trạng được cải thiện rõ rệt⁴.
5. Bài thuốc dưỡng thai: Bạch truật dùng 32g, xuyên khung, đương quy, hoàng cầm, bạch thược mỗi một loại lấy 64g⁵.

Bạch truật có tác dụng phụ không?

Bạch truật là một vị thuốc an toàn, ít gây tác dụng phụ. Tuy nhiên, bạn cũng cần lưu ý một số điều sau khi sử dụng bạch truật:

• Người âm hư, đại tiện táo, háo khát nước không nên dùng bạch truật, vì bạch truật có tính khô, có thể làm tăng âm hư, khát nước, táo bón.
• Người bị dị ứng với bạ