Cây Dừa Cạn – Thảo dược dân gian với công dụng bất ngờ cho sức khỏe

Giới thiệu chung về cây Dừa cạn

Trong kho tàng y học cổ truyền Việt Nam, cây Dừa cạn là một vị thuốc quen thuộc vừa có giá trị dược liệu, vừa được trồng làm cảnh. Loài cây này không chỉ mang vẻ đẹp giản dị với sắc hoa trắng, hồng hay tím đỏ mà còn chứa nhiều hoạt chất sinh học quý hiếm, được khoa học hiện đại nghiên cứu và ứng dụng.

Tên gọi và đặc điểm nhận biết

• Tên tiếng Việt: Dừa cạn

• Tên khác: Trường xuân, Bông dừa, Hải đằng, Dương giác

• Tên khoa học: Catharanthus roseus

Cây thuộc dạng thảo sống lâu năm, cao khoảng 40 – 80cm. Lá mọc đối, hình thuôn dài, màu xanh đậm, gân lá nổi rõ. Hoa mọc đơn ở nách lá, cánh mỏng, màu sắc đa dạng từ trắng, hồng đến đỏ. Quả dạng nang chứa nhiều hạt nhỏ màu nâu nhạt. Cây ra hoa, kết quả gần như quanh năm, rất dễ trồng ở vườn nhà.

Phân bố và thu hái

• Trên thế giới: Có nguồn gốc từ đảo Madagascar, hiện được trồng rộng rãi tại các vùng nhiệt đới.

• Ở Việt Nam: Dừa cạn xuất hiện nhiều ở các tỉnh miền Trung và Nam Bộ như Thanh Hóa, Nghệ An, Bình Định, Thừa Thiên Huế, An Giang, Phú Quốc…

Người dân thường thu hái lá trước khi cây ra hoa, còn rễ có thể lấy quanh năm, rửa sạch và phơi khô để dùng làm dược liệu.

Thành phần hóa học chính

Cây Dừa cạn chứa một nhóm hợp chất cực kỳ quý: Alcaloid nhân indol. Trong đó nổi bật có:

• Vinblastin và Vincristin: hai hoạt chất có tác dụng chống ung thư máu.

• Ajmalicin, Serpentine, Reserpin: hỗ trợ tuần hoàn và huyết áp.

• Ngoài ra còn có Flavonoid, Anthocyanin, Acid ursolic… giúp chống oxy hóa, bảo vệ tế bào.

Công dụng của cây Dừa cạn

1. Theo y học cổ truyền

• Vị hơi đắng, tính mát, có tác dụng thanh nhiệt, giải độc, hoạt huyết.

• Dùng để hỗ trợ chữa bế kinh, huyết áp cao, tiểu tiện khó, mụn nhọt ngoài da.

• Rễ dừa cạn thường được dùng trị sốt, tẩy giun.

2. Theo y học hiện đại

Nhiều nghiên cứu khoa học đã chứng minh:

• Hỗ trợ điều trị ung thư máu: nhờ hoạt chất Vinblastin và Vincristin ức chế sự phân chia bất thường của tế bào bạch cầu.

• Hạ huyết áp, lợi tiểu: một số alcaloid có tác dụng giãn mạch, hỗ trợ tim mạch.

• Chống viêm, kháng khuẩn, làm săn da: chiết xuất từ lá có thể dùng trong các chế phẩm ngoài da.

• Hỗ trợ điều trị tiểu đường: dân gian ở Ấn Độ, châu Úc, Nam Phi đã dùng Dừa cạn để kiểm soát đường huyết.

Một số bài thuốc kinh nghiệm với Dừa cạn

Trị cao huyết áp

Dùng 20g lá dừa cạn khô hãm như trà uống hằng ngày, kết hợp với hoa hòe hoặc đỗ trọng để tăng hiệu quả.

Trị mất ngủ, an thần

Dừa cạn 15g sao vàng, kết hợp với hạt muồng ngủ 12g và lá vông nem 12g. Sắc uống trước khi đi ngủ.

Hỗ trợ tiểu đường

Dừa cạn 12g, dây thìa canh 20g, sắc với 1 lít nước, chia làm 3 lần uống trong ngày.

Giải độc, tiêu viêm ngoài da

Giã nát lá dừa cạn tươi, đắp trực tiếp lên vết bỏng nhẹ hoặc mụn nhọt giúp giảm sưng đau, hạn chế nhiễm trùng.

⚠️ Lưu ý quan trọng: Dừa cạn có độc tính, không nên tự ý dùng liều cao. Người huyết áp thấp, phụ nữ mang thai hoặc cho con bú tuyệt đối không sử dụng. Với bệnh nhân ung thư hoặc bệnh mạn tính, cần tuân theo chỉ định của bác sĩ.

Liều dùng phổ biến

• Sắc uống: 8 – 20g lá, thân khô/ngày.

• Ngoài da: dùng lá tươi giã nát đắp.

• Trong y học hiện đại: các thuốc tiêm vinblastin, vincristin được bào chế từ lá Dừa cạn, sử dụng trong phác đồ điều trị ung thư.

Giá trị cảnh quan

Ngoài dược tính, cây Dừa cạn còn được ưa chuộng làm cảnh bởi hoa đẹp, dễ trồng, ít tốn công chăm sóc. Đây là loại cây thường gặp ở công viên, sân vườn, hiên nhà.

Cây Dừa cạn vừa là loài hoa đẹp, vừa là vị thuốc quý với nhiều công dụng: từ hỗ trợ huyết áp, tiểu đường, mất ngủ cho đến nghiên cứu y học hiện đại trong điều trị ung thư. Tuy nhiên, cần thận trọng khi sử dụng vì cây có độc tính nhất định.

Nếu anh em đang tìm kiếm các thảo dược an toàn, được phối hợp chuẩn bài bản, hãy tham khảo thêm tại Thảo Dược Số 1 – nơi cung cấp dược liệu chất lượng cao, đảm bảo nguồn gốc rõ ràng.

Hotline: 0982.957.282
Website: https://thaoduocso1.com | https://thaoduocso1.vn