Cây kế sữa – Thảo dược quý cho gan của người Châu Âu

Cây kế sữa là một loại cây thuộc họ cúc, có nguồn gốc từ vùng Địa Trung Hải. Cây được coi là một vị thuốc quý cho gan, có khả năng giải độc, bảo vệ và tái tạo tế bào gan. Cây còn có tên gọi khác như kế đức mẹ, kế thánh, cúc gai…

Lịch sử phát hiện và sử dụng cây kế sữa

Cây kế sữa đã được biết đến từ rất lâu đời. Người Hy Lạp cổ đại đã sử dụng cây kế sữa như một thần dược để chữa trị các bệnh về gan mật và ngăn ngừa sự xâm nhập của các chất độc hại vào cơ thể. Cây còn được dùng để giải độc khi bị rắn cắn từ thế kỷ thứ IV trước công nguyên.

Cây kế sữa cũng là một loại rau ăn thông dụng ở các quốc gia ở Địa Trung Hải và Châu Âu. Người ta ăn cây kế sữa hàng ngày để tăng cường sức khỏe và chức năng gan. Thế kỷ 17, một dược sỹ người Châu Âu đã nghiên cứu và chứng minh tác dụng bảo vệ tế bào gan tuyệt vời của cây kế sữa.

Ở Việt Nam, cây kế sữa chưa được nhiều người biết đến, nhưng ở Mỹ và Châu Âu, cây kế sữa là một thảo dược được sử dụng rất phổ biến để làm thuốc bổ và thuốc điều trị các bệnh về gan. Theo thống kê, có tới hơn 30% dân số Mỹ (Ước tính khoảng 60 triệu người) đang sử dụng các chế phẩm từ cây kế sữa để làm thuốc uống hàng ngày.

Đặc điểm hình thái và phân bố của cây kế sữa

Cây kế sữa có tên khoa học là Silybum marianum. Cây cao từ 1,5 tới 2m, lá lớn có gân màu trắng, ở các nách lá và hoa có gai nhỏ. Hoa màu tím mọc ở các ngọn cây. Hạt nhỏ như hạt gạo, màu đen có lông bay ở cuống hạt. Cây có tên kế sữa vì khi vò nát lá thấy có những vân trắng nổi trên lá. Truyền thuyết xưa cho rằng đây là những dòng sữa của Đức mẹ đồng trinh chảy ra, bởi vậy ngoài lợi ích cho gan, cây kế sữa còn có tác dụng rất tốt cho phụ nữ sau sinh.

Cây kế sữa là loài cây chịu hạn tốt, có thể trồng ở những vùng đất có khí hậu khắc nghiệt, nắng nhiều. Cây có nguồn gốc từ vùng Địa Trung Hải, nhưng hiện nay đã được trồng ở nhiều nơi trên thế giới. Ở Việt Nam, cây kế sữa đang được trồng nhiều ở các tỉnh miền Trung.

Thành phần hóa học và công dụng của cây kế sữa

Cây kế sữa có thành phần chính là hoạt chất Silymarin, một loại flavonolignan. Silymarin có khả năng ổn định chức năng của gan, ngăn ngừa và giảm thiểu tối đa sự xâm nhập của các chất độc hại cho cơ thể. Silymarin còn tăng cường khả năng giải độc gan, giúp cho gan hoạt động tốt hơn. Ngoài ra, Silymarin còn có tác dụng tái tạo tế bào gan, kể cả các tế bào gan bị phá hủy do các chất độc hại gây nên. Silymarin cũng có tác dụng hạ men gan, điều trị gan nhiễm mỡ.

Cây kế sữa là một vị thuốc chuyên dùng điều trị các bệnh về gan. Cây có hiệu quả cao trong việc điều trị các chứng bệnh về gan như: Viêm gan B, xơ gan, ung thư gan. Cây còn có tác dụng bảo vệ gan khỏi các tác nhân gây hại như bia rượu, thuốc lá, thuốc tránh thai, thuốc kháng sinh, thuốc chống ung thư, chất bảo quản, chất tẩy rửa, khí thải, nước ô nhiễm…

Cách sử dụng và liều lượng của cây kế sữa

Cây kế sữa có thể sử dụng ở nhiều dạng khác nhau, như lá tươi, hạt, bột, viên nang, thuốc uống, thuốc tiêm… Tùy theo dạng sử dụng mà có liều lượng khác nhau. Tuy nhiên, một số nguyên tắc chung khi sử dụng cây kế sữa là:

• Nên sử dụng cây kế sữa theo sự hướng dẫn của bác sĩ hoặc dược sĩ, không tự ý sử dụng quá liều hoặc kéo dài thời gian sử dụng.
• Nên sử dụng cây kế sữa trước bữa ăn từ 30 đến 60 phút, để tăng hiệu quả hấp thu của hoạt chất Silymarin.
• Nên sử dụng cây kế sữa liên tục từ 3 đến 6 tháng, để có kết quả tốt nhất cho gan.
• Nên kết hợp sử dụng cây kế sữa với chế độ ăn uống lành mạnh, ít dùng bia rượu, các chất kích thích, các thực phẩm có chất bảo quản, chất tẩy rửa…
• Nên kiểm tra định kỳ các chỉ số gan, để theo dõi tình trạng gan và hiệu quả của cây kế sữa.

Một số liều lượng tham khảo của cây kế sữa theo dạng sử dụng